19 marca 1905.r Henryk Sienkiewicz odebrał nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Był jednym z pierwszych laureatów tej przyznawanej od 1901 roku nagrody i pierwszym polskim noblistą. W potocznej świadomości Sienkiewicz otrzymał Nobla za powieść Quo vadis, tymczasem jury Akademii Szwedzkiej w Sztokholmie podało w werdykcie, że nagroda ta przypadła polskiemu pisarzowi: „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”. Najważniejsze utwory: poczynając od Humoresek z teki Worszyłły z roku 1872, przez Szkice węglem, Trylogię, Rodzinę Połanieckich i Krzyżaków wydanych w 1900. po otrzymaniu nagrody Nobla napisał i wydał: W pustyni i w puszczy, Wiry oraz Legiony.
Odbierając nagrodę Nobla, Henryk Sienkiewicz wygłosił krótką przemowę.
„Więc za to uwieńczenie – nie mojej osoby – ale polskiego ducha i pracy, składam jako Polak gorące podziękowanie”.
